Gıda Maddelerinin Ve Umumi Sağlığı İlgilendiren Eşya Ve Levazımın Hususi Vasıflarını Gösteren Tüzük

[ByRz]

Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 4/8/1952, No : 3/15481
Dayandığı Kanunun Tarihi : 24/4/1930 No : 1593
Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 18/10/1952, No : 8236
Yayımlandığı Düsturun: Tertibi : 3, Cildi : 33, S : 1809

BİRİNCİ BÖLÜM
Umumi Hükümler
Madde 1 – Bütün gıda maddelerinin ve umumun kullanmasına mahsus olupta sıhhi mürakabeye tabi bulunan eşya ve levazımın haiz olacağı hususi vasıflar ve bunların ne gibi hallerde bozulmuş, taklit veya tağşiş edilmiş sayılacağı bu Tüzükte gösterilmiştir.
Bunların işbu Tüzük hükümlerine göre teftiş ve mürakabesi Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 181 inci ve müteakip maddeleri hükümleri dairesinde yapılır.
Madde 2 – (Değişik: 16/5/1953 - 4/808 K.)
İmal, ihzar veya taksim suretiyle muameleye tabi tutularak ambalajıiçinde kapalı olarak satılan her türlü gıda maddelerinin ve umumi Hıfzıssıhha Kanununun 183 üncü maddesinde yazılı malzemenin ambalajları üzerinde; bu muameleyi yapanın isim ve adresi ve tanıtıcı işaretiyle içindeki maddenin cins ve nevi ve asgari net miktarı ile bu Nizamname hükümleri gerektiriyorsa yapılma tarihi kolayca okunacak şekilde matbu bir etiket bulunur.
Ambalajı içinde veya ambalajsız açık olarak perakende satılan bu maddelerinüzerinde bu Nizamnamede aksine bir hüküm sevkedilmiş olmadıkça bunları yapanın isim ve adresiyle satılan maddenin mahiyetini açıkça bildiren biretiket bulundurulur.
Seyyar satıcıların sattıkları her türlü gıda maddeleri de bu hükme tabidir.
Madde 3 – (Değişik: 21/3/1956 - 4/6999 K.)
Bütün gıda maddelerinin ve bunların konulduğu kab ve malzemenin bu Nizamnamede gösterilen vasıfları haiz ve temiz bulunması mecburudir.
Kirlenmiş, vasıfları bozulmuş veya vasıflarının kıymetleri azalmış,tefessüh etmiş, iğrenç manzaralı, kurtlanmış, küflenmiş, içinde patojenbakteriler ve parazitler üremiş veya zararlı mikropların toksinleri bulunanveyahut her ne sebepten olursa olsun zararlı kimyevi maddelerle muameleedilmiş gıda maddelerinin imali, ihzarı, muhafaza ve satışı yasaktır.
——————————
(1) Bu Tüzüğün, İspirtolu İçkilerin Vasıflarıyla Bira Fabrika ve İmalathanelerin Kontrol ve Muayeneleri Hakkındaki 10 Mart 1956 tarih ve 4/6891 sayılı tüzüğe uygun olmayan hükümleri anılan tüzüğün 31 inci maddesi gereğince yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) 28/10/2004 tarihli ve 2004/8061 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının Eki Tüzüğün 9 uncu maddesi ile bu Tüzükte geçen "Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı” ibareleri, “Sağlık Bakanlığı”; "sentetik deterjan” ibaresi, “deterjan”olarak değiştirilmiş ve metne işlenmiştir.

Madde 4 – İçine konulduğu orijinal ambalajı hiç bozulmamış ve muayyen istihlak müddeti geçmemiş her türlü gıda maddelerinin hile veya bozukluklarından dolayı ceza mesuliyeti ancak bunları yapanlar hakkında tatbik olunur. Orijinal ambalajı kısmen bozulmuş veya ambalajı olmaksızın açıkta satılan gıda maddelerinin bozukluk ve hilelerinin mesuliyeti, bunun mahiyetine evvelden veya sonradan olma hallerine göre takdir edilerek, yapan veya satana veya her ikisine ait olarak kabul olunur.
Madde 5 – (Değişik: 21/3/1956 - 4/6999 K.)
Umumun istihlakine mahsus her türlü gıda maddelerinin imal, ihzar veya küçük orijinal ambalajlara taksim suretiyle muameleye tabi tutulduğu bütün yerler, resmi müsaade alınmaksızın işletilemezler. Bu yerlerin her türlü teknik vesıhhi şartlarının kifayetsizliğinden ve içinde çalışanların sıhhatli ve temiz olmalarından ve kanun hükümlerine göre muayyen zamanlarda muayenelerinden dolayı ceza mesuliyeti, bu müesseseleri işletenler veya şahsi ihmali olan işçiler hakkında tatbik olunur.
Madde 6 – Her türlü gıda maddelerinin imal, ihzar, küçük ambalajlara taksimveya muhafaza olunduğu ve satıldığı yerlerin ve tesislerinin, içindeki alat ve edevatın, gıda maddelerinin taşındığı, içine konulduğu vasıta ve kapların tamamen temiz bulunması ve bütün bu safhalarda gıda maddelerinin her türlü televvüsten korunması mecburidir.
Madde 7 – Hususi Yönetmeliğinde müsaade edilmiş haller haricinde her hangi bir gıda maddesinin boyanması veya renginin alınması veyahut hakiki mahiyetini gizlemek için her hangi bir muamel]eye tabi tutulması yasaktır.
Adıgeçen Yönetmelik gereğince boyanmış veya içine muhafaza edici cisimlerilave edilmiş gıda maddeleri saf ve tabii gibi vasıflarla satılamazlar.
Madde 8 – Bu Tüzükte geçen (asidite derecesi), ilgili bahislerinde ayrıcabir kayıt ve sarahat bulunmadıkça, Türk Kodeksin de beyan edildiği gibi 100 gram maddede mevcut serbest asidi tadil etmek için sarfı iktiza eden normal ka-levinin cm3, adedi demektir.
Madde 9 – Gıda maddelerinin ultraviyole şuaı ile (irradie) edilmek veya hususi bir muameleye tabi tutulmak suretiyle suni olarak, vitamin ilave edilmiş(vitaminize) yahut mevcut vitamini çoğaltılmış (ipervitaminize) bir halde satılığa arzedilebilmesi ve satılması Sağlık Bakanlığının müsaadesine bağlıdır. Bu suretle müsaadesi alınmamış olan bu nevi gıda maddeleri, sıhhate az veya çok zarar verecek derecede bozuk sayılır.
Madde 10 – (Değişik: 21/3/1956 - 4/6999 K.)
Kokuları, yanındaki eşyaya sinen petrol ve emsali maddeler; süt, yağ, un ve ekmek gibi yabancı kokuları kolaylıkla alabilen gıdalar koku sinecek tarzda birarada bulundurulamaz.
Madde 11 – (Değişik: 6/11/1983 - 83/7366 K.)
Belli gıda maddelerinin konulmasına özgü, üzerlerinde buna ilişkin işaretbulunan kaynak ve maden suyu, gazoz, bira, şarap vb. şişelerine ve gıda ambala-jı olarak kullanılan diğer kaplara, organik ve anorganik asitler, lessivler, dezenfektan cisimler, amonyak, petrol ve benzin gibi sağlığa zararlı ve zehirlimaddeler konarak satışa çıkarılması, satılması ve böyle bir kap içine bu gibimaddeler konarak, alıcıya verilmesi yasaktır.
Madde 12 – Gıda maddelerinin konulduğu, satıldığı veya muhafaza edildiği yerlerdeki zararlı hayvanları ve tüfeylatı itlaf etmek için, arsenik veya mürekkebatı, potasyum siyanür, baryum silikat, sülfür, talyum emlahı, istiriknin gibi zehirli kimyevi cisimlerin istimali yasaktır. Bu gibi cisimler ile muameleedilmiş olan mahallerde mevcut gıda maddeleri, sıhhate az veya çok zarar verecek derecede bozuk sayılır.
Madde 13 – Gıda maddeleri, malüm veya maruf olan cins ve nevilerine veya imallerinde kullanılan iptidai maddelere göre isimlendirilir. Bunun haricindebir isimle satılamaz. Bu isimler, perakende satılmak üzere ihzar edilen paket, kutu, şişe vesaire halindeki ambalajlar ile perakende olarak açıkta satılanların çekme, torba, çuval, şişe, kavanoz gibi kapları üzerinde görülecek veçhile ve okunaklı bir surette gösterilir ve her hangi bir şekilde yapılan ilan vereklamlar ile tarife vesair evrak üzerine dahi açıkca yazılır. Ancak ekmek,yumurta, meyve ve sebze gibi herkesce bilinen gıdalar, hakkında bu Tüzükte veyahususi Yönetmeliğinde bu hususta ayrıca, bir kayıt mevcut değilse, bu suretleüzerlerine isimlerinin yazılması mecburi değildir.
Madde 14 – Gıda maddeleri ile ambalajlarının üzerindeki her çeşit yazı, alamet ve işaretlerin vasıf, miktar ve menşe itibariyle, alıcının aldanması ih-timalini tamamen bertaraf edecek surette olmalıdır. (Mesela margarin üzerindeinek resmi ve suni bal üzerinde arı ve kovan resmi bulunamaz.)
Madde 15 – Üzerlerinde vezinlerinin gösterilmesi lazım veya mutad olan gıda maddelerinin, bu vezinleri safi olarak itibar edilir. Bu gibi maddelerde hasıl olacak fire miktarı, bu Tüzükte ayrıca belirtilmemiş olanlar için üzerlerindeyazılan adede nazaran, umumiyet itibariyle % 3'ü geçmemek şartiyle kabul olunur.
Madde 16 – Gıda maddelerine, her hangi bir şifa hassasına malik olduğu veyahut terkibinde tabii olarak mevcut olan gıdai vasıfların fevkinde besleyiciveya sıhhi bir tesiri haiz bulunduğu hakkında kayıt ve işaretler koymak yasaktır.

Tüzüğün Tüm Maddelerine Erişmek için TIKLAYIN!